براساس تفاهم نامه اي که چندي پيش ميان استانداري خراسان رضوي و ستاد عالي هماهنگي و نظارت بر کانون هاي فرهنگي و هنري مساجد کشور به امضا رسيد، مقرر شد طي سال جاري ۵۰۰ کانون فرهنگي و هنري جديد در مساجد استان تاسيس شود. اين تفاهم نامه در حالي با مشارکت ۲ ميليارد توماني استانداري خراسان رضوي و ۹۰۰ ميليون توماني ستاد عالي کانون هاي فرهنگي و هنري مساجد امضا شده که هم اکنون ۵۲۰ کانون فرهنگي و هنري در مساجد استان فعال است و با اجرايي شدن اين موضوع تعداد کانون هاي فرهنگي و هنري استان تقريبا ۲ برابر مي شود. اما در شرايطي که سال ۸۹ از سوي دولت به عنوان سال رسيدگي به امور فرهنگي نام گذاري شده و استان خراسان رضوي هم با سهم ۱۷۷ ميلياردي از اين بودجه هزار و ۵۰۰ ميليارد توماني ارتقاي شاخص هاي فرهنگي کشور در آستانه برداشتن گام هاي اساسي در مسير اصلاح وضعيت فرهنگي است، بازخواني نقش و جايگاه کانون هاي فرهنگي و هنري مساجد به عنوان يکي از بخش هاي فعال فرهنگي استان اهميت ويژه اي مي يابد.

فرهنگي گفت وگو نگاهي به روند فعاليت کانون ها در گفت و گو با ۲ مسئول و کارشناس فرهنگي، ما را با برخي آسيب هاي اين مجموعه هاي فرهنگي مردمي آشنا مي کند.

«سيدجواد جعفري» مديرکل فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان رضوي، طي گفت و گويي با خبرنگار ما از کانون هاي فرهنگي و هنري به عنوان «ظرفيت هايي بالقوه» ياد مي کند و مي افزايد: در صورتي اين ظرفيت ها شکوفا مي شود که افراد متعهد و دلسوز با رويکردها و تجارب فرهنگي در کانون حضور داشته باشند و با هدف حفظ جامعه از ناهنجاري ها و ترويج معنويت و ارزش هاي دين مبين اسلام و انقلاب فعاليت کنند. او با تاکيد بر اين که بسياري از فعاليت هاي فرهنگي قائل به افراد است، ابراز مي دارد: بنابراين ظرفيت کانون ها به تنهايي نمي تواند تاثيرگذار باشد بلکه اين افراد هستند که تحول در فعاليت هاي کانون را به وجود مي آورند. «جعفري» اظهار مي دارد: در حال حاضر نيز کانون هايي که افراد با رويکردهاي قوي فرهنگي در آن ها فعاليت مي کنند، موفق به کسب موفقيت هاي زيادي مي شوند ولي برخي کانون ها به دليل در اختيار نداشتن عناصر کارآمد توفيق چنداني ندارند.

وي در عين حال از کانون هاي فرهنگي و هنري به عنوان ظرفيت هايي تاثيرگذار در شرايط فرهنگي روز جامعه نام مي برد و ابراز مي دارد: اين يک حقيقت انکارناپذير است که کانون هاي فرهنگي هنري توانسته اند با استفاده از خلاقيت هاي موجود در ميان نيروهايشان، منشاء خدمات فرهنگي زيادي شوند. اما مديرکل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان يک توصيه هم براي کانون هاي فرهنگي و هنري دارد. «سيد جواد جعفري» مي گويد: کانون ها بايد مراقب باشند که دچار روزمرگي نشوند و همواره براي مخاطبانشان حرف ها و فعاليت هاي جديد داشته باشند. اين نهادهاي فرهنگي بايد به گونه اي فعاليت کنند که جوانان ديدگاه هاي آن ها را راهگشا بدانند.

در ادامه به گلايه هاي برخي از فعالان کانون هاي فرهنگي و هنري در شهرستان هاي استان درباره کمبود امکانات و اعتبارها اشاره مي کنيم و نظر جعفري را جويا مي شويم. او معتقد است: آن دسته از افرادي که با توجه به قابليت هاي موجود در منطقه محل فعاليت و به صورت خودجوش اقدام به تاسيس کانون فرهنگي و هنري کرده اند، اين موضوع را مطرح نمي کنند. زيرا فعاليت هاي کانون هاي فرهنگي و هنري به طور کلي خودجوش است و نبايد وابسته به دولت باشد. «جعفري» تصريح مي کند: کانون هاي فرهنگي و هنري يک فعاليت مردمي است و در هر مکاني که احساس شده ظرفيت  و توانايي فعاليت وجود دارد، اين مراکز تشکيل شده است. او درباره تاسيس ۵۰۰ کانون فرهنگي و هنري جديد در استان نيز تصريح مي کند: ما قصد داريم اين کانون ها را در مساجدي که امکانات، ظرفيت و علاقه بيشتري براي فعاليت وجود دارد، تاسيس کنيم.

«جعفري» هم چنين در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره مهم ترين مشکلات پيش روي کانون هاي فرهنگي و هنري مساجد در استان به ۲ موضوع کمبود امکانات و آموزش نيروها اشاره و عنوان مي کند: افراد زيادي علاقه مند به فعاليت در مساجد هستند ولي بايد با ارائه آموزش هاي لازم اين افراد را براي پذيرش مسئوليت هاي کانون آماده کرد.

«محمد کاظم دبيري» رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي مشهد مقدس نيز که پيش از اين مسئوليت دبيرخانه هماهنگي و نظارت بر کانون هاي فرهنگي و هنري مساجد استان را بر عهده داشته، معتقد است: کانون هاي فرهنگي و هنري يک فرصت اجتماعي تلقي مي شود که مي تواند به عنوان يک مرکز فرهنگي در محله ها با رويکردهاي گوناگون فرهنگي، هنري، معنوي و... فعاليت کند.او تفاوت ميان اين مراکز فرهنگي با ديگر نهادهاي فعال در حوزه فرهنگ را مردمي بودن نيروهاي فعال در کانون ها و تأمين شدن بودجه از منابع غيردولتي عنوان مي کند و در تشريح شرايط کنوني کانون ها مي گويد: به نظر مي رسد طي اين سال ها مديريت کانون هاي فرهنگي و هنري توانسته است به برخي اهداف مورد نظر مثل تجهيز کانون ها از نظر امکانات کتابخانه اي سمعي و بصري، ايجاد کانون در مساجد حاشيه شهر و روستاها و... برسد. اما آن موضوعي که اهميت دارد و نياز است براي تحقق آن ساختار منسجمي تدوين شود، ايجاد انگيزه براي حضور فعال نيروهاي جوان در مسجد، افزايش توانايي هاي افراد و کادر سازي براي آينده انقلاب است.«دبيري» با اشاره به انجام برخي فعاليت ها هم چون برگزاري جشنواره هاي گوناگون ويژه کانون هاي مساجد و...، برگزاري اين گونه برنامه ها را «نقطه شروع کار» مي داند و در توضيح اقدام هايي که بايد براي پويايي کانون هاي مساجد انجام شود، مي گويد: فعاليت ها در کانون بايد به صورت گروهي مديريت شود. علاوه بر آن فعاليت هاي گروهي هم چون تئاتر، سرود، نشريه و... نيز بايد تقويت شود، زيرا اين برنامه ها موجب نقش پذيري و تجربه کردن کارگروهي ميان نوجوانان و جوانان مي شود. هم چنين فعاليت ها در کانون بايد به طور مستمر برنامه ريزي شود. اين که فردي طي مقطعي در برنامه ها حضور پيدا کند و سپس رابطه او با کانون قطع شود، پسنديده نيست.

اين فعال فرهنگي در ادامه بر شناسايي آسيب هاي اجتماعي توسط کانون هاي مساجد نيز تأکيد مي کند و مي گويد: رويکرد اين نهادهاي فرهنگي بايد بر رفع و اصلاح آسيب هاي اجتماعي باشد

در ادامه نظر «دبيري» را درباره ايجاد ۵۰۰کانون فرهنگي هنري جديد در مساجد استان جويا مي شويم و مي پرسيم: آيا با توجه به شرايط موجود اين افزايش ظرفيت مي تواند بهره وري لازم را براي بهبود شرايط فرهنگي استان داشته باشد؟او در پاسخ به اين سوال يادآور مي شود: تشکيلاتي که توسط ارشاد، بسيج و ديگر نهادهاي فرهنگي در مساجد ايجاد مي شود، ابتداي کار نيست. بلکه پيش از آن تعدادي از مردم به صورت خودجوش فعاليت هايي را شروع کرده اند و ايجاد اين تشکيلات فرصتي را براي آن ها به وجود مي آورد که بتوانند به صورت نظام مند و با بهره گيري از کمک هاي دولتي فعاليت کنند. بنابراين تعداد کانون هايي که در استان تشکيل مي شود به تنهايي اهميت ندارد بلکه مهم تر اين است که براي کانون ها مديريت فکري و برنامه ريزي با توجه به اهداف نظام جمهوري اسلامي و ارزش هاي اسلام و دفاع مقدس وجود داشته باشد.رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي مشهد مقدس درباره شيوه مديريت کانون هاي مساجد تصريح مي کند: دبيرخانه هماهنگي و نظارت بر کانون هاي فرهنگي و هنري بايد نقش ايجاد انگيزه و خط دهي به فعالان مسجدي را داشته باشد و براي تربيت مديران توانمند در کانون ها بکوشد.«دبيري» با بيان اين که در حال حاضر شاهد هستيم که با امکانات مشابه برخي کانون ها خيلي فعال هستند و برخي نيز اقدام هاي خاصي انجام نمي دهند، در تشريح علت اين موضوع مي گويد: در کانون هاي فعال افراد با انگيزه فعاليت مي کنند و مسير حرکت خود را نيز پيدا کرده اند ولي کانون هاي غيرفعال نتوانسته اند راه درست را براي ادامه فعاليت شناسايي کنند.