روز ۱۴فروردين به مناسبت تولد «هانس کريستين اندرسون» داستان نويس دانمارکي، روز جهاني کتاب کودک نام گذاري شده است. در کشور ما نيز از ۴۰سال قبل روزهاي ۱۴تا۲۲ فروردين به عنوان هفته کتاب کودک نام گذاري شده تا شايد اين زمان فرصتي باشد که باري ديگر به يکي از مهم ترين دغدغه هاي جامعه که همان تربيت فکر و روان کودکان آينده ساز ميهنمان است، توجه کنيم.بدون شک کتاب به عنوان رسانه اي قديمي و يا به قول معروف «بهترين دوست بچه ها»، مي تواند نقش به سزايي در پويايي فکري و تربيت روحي و رواني کودکان ايفا کند.ما نيز به مناسبت هفته کتاب در گفت وگو با ۲متولي و دست اندرکار حوزه کتاب کودک به بررسي مشکلات و چالش هاي موجود در اين حوزه پرداختيم.

 «زهره جعفري نژاد» داستان نويس حوزه کودکان طي گفت وگويي با خبرنگار ما از بي توجهي به سليقه و نياز مخاطبان به عنوان بارزترين مشکل در حوزه کتاب کودک در کشور و به ويژه استان خراسان رضوي ياد مي کند و در توضيح اين مطلب مي گويد: متاسفانه بيشتر تاليفات در حوزه کودک و نوجوان به سمت کارهاي سفارشي که کسب سود و بازگشت سرمايه را در پي دارد، گرايش پيدا کرده است.او در ادامه با تقسيم بندي تاليفات به دو دسته سفارشي و کارهايي که با سليقه نويسنده توليد مي شود، اظهار مي دارد: متاسفانه کتاب هايي که با سليقه نويسندگان و با توجه به نياز کودکان توليد مي شود، مورد حمايت قرار نمي گيرد.براي يک نويسنده که از سرمايه زيادي برخوردار نيست کار مشکلي است که بخواهد کتاب را با سليقه خودش بنويسد و در بازار توزيع کند.«جعفري نژاد» با تاکيد بر اين که در توليدات کنوني کتاب کودک هرگز سليقه و نياز کودکان در نظر گرفته نمي شود، مي گويد: بيشتر به توليد کتاب هايي توجه مي شود که مورد پسند جامعه باشد و به فروش برسد.وي در اين باره به توليدات حوزه کتاب هاي ديني اشاره مي کند و ابراز مي دارد: بيشتر توليدات در اين زمينه به معرفي ائمه اطهار(ع) در قالب هاي مختلف شعر، داستان و... اختصاص يافته است در حالي که براي تبيين سيره و کمالات اهل بيت(ع)، بيان داستان ها و مباحث شيرين قرآني و... اقدام در خوري صورت نگرفته است.

جاي خالي انجمن ادبي کودکان

اين داستان نويس کودک در ادامه وجود يک انجمن ادبي فعال را در زمينه کودک و نوجوان به عنوان يک نياز در خراسان رضوي مطرح مي کند و ادامه مي دهد: ايجاد مرکزي که ناشران، نويسندگان و کودکان در آن دور هم جمع شوند، گفت وگو کنند و به بررسي نيازها براي توليد کتاب بپردازند، بي گمان نقش به سزايي در افزايش کيفيت توليدات اين حوزه خواهد داشت.

براي بچه ها قصه بگوييم

در ادامه گفت وگو با «زهره جعفري نژاد»، نظر او را درباره راهکارهاي تقويت رابطه کودکان با کتاب جويا مي شوم. وي با تاکيد بر نقش مهم خانواده ها در اين باره از قصه گويي به عنوان اولين راهکار ياد مي کند و مي افزايد: زماني که براي بچه ها قصه مي خوانيم و بعد به آن ها مي گوييم اين داستان از فلان کتاب بود، کودکان به سمت کتاب و مطالعه گرايش بيشتري پيدا مي کنند. اما متاسفانه خانواده ها زماني را براي اين کار در نظر نمي گيرند و تنها بدون توجه به محتوا، به خريد کتاب هايي که ظاهر زيبايي دارند مبادرت مي کنند.او همچنين از برقراري ارتباط ميان نويسندگان و کودکان، به عنوان راهکاري ديگر ياد مي کند و ادامه مي دهد: اگر نويسنده ها به مناسبت هاي مختلف مثل همين هفته کتاب کودک در مدارس حضور پيدا کنند و براي بچه ها قصه بگويند، بي گمان گرايش بيشتر کودکان را به سمت کتاب خواني شاهد خواهيم بود. «جعفري نژاد» همچنين خواستار توجه بيشتر به نويسندگان استان مي شود و مي گويد: متاسفانه بر خلاف برخي استان ها، در خراسان رضوي به نويسندگان توجه شايسته اي نمي شود.

يک ناشر فعال استان در حوزه کتاب کودک و نوجوان نيز در گفت وگو با خبرنگار ما ضمن بيان اين که در حال حاضر ناشران زيادي در استان در زمينه کتاب کودک و نوجوان فعاليت مي کنند، مي گويد: با اين حال متاسفانه برخي ناشران با ادبيات کودک و نوجوان آشنا نيستند و کارهاي تخصصي انجام نمي دهند. آن ها تنها تلاش مي کنند در زمينه کتاب هاي ترجمه اي که راحت تر در اختيارشان قرار مي گيرد و زحمت کمتري دارد، کار کنند.

کتاب خوب بازار ندارد!

«محمدرضا به روش» در ادامه با تاييد اين که بسياري از توليدات حوزه کودک و نوجوان به کارهاي سفارشي که از بازار مناسبي برخوردار است، اختصاص دارد اظهار مي دارد: متاسفانه کتاب هاي جدي در اين حوزه بازار ندارد. خود ما چند سال قبل با بهره گيري از بهترين نويسنده هاي استان چند کتاب خوب در اين زمينه توليد کرديم ولي هنوز اين کتاب ها در انبار باقي مانده است و فروش ندارد. به همين دليل ناشران به توليد کتاب هاي فانتزي که فروش بيشتري دارد، مي پردازند.او ادامه مي دهد: خانواده ها نيز تنها به خريد کتاب هاي «خوش آب و رنگ» و برخي کتاب هاي کمک آموزشي مبادرت مي کنند و به کتاب هايي که نياز فکري کودکانشان را تامين مي کند، توجه نمي کنند.او در ادامه توليد کتاب هايي را که داراي محتوا و تصوير سازي قوي باشد، به عنوان نياز روز جامعه عنوان مي کند و مي گويد: خانواده ها، مدارس، شهرداري و تمامي سازمان هاي فعال در حوزه هاي فرهنگي و شهري بايد براي تقويت فرهنگ کتاب خواني اقدام کنند.

خوب شعار مي دهيم

«به روش» همچنين به برخي مشکلات موجود براي توليد کتاب کودک اشاره مي کند و با «ايثار» خواندن کار در حوزه کتاب کودک در شرايط کنوني اظهار مي دارد: متاسفانه ما در اين باره خوب شعار مي دهيم ولي در عمل اقدام مناسبي صورت نمي گيرد. ناشران کودک از هيچ تسهيلاتي برخوردار نيستند و با توجه به هزينه هاي زياد طراحي، تصويرسازي، ليتوگرافي و...نمي توان انتظار داشت ناشر به سمت توليد کتاب هايي با محتواي قوي حرکت کند.

اولين قرباني و آخرين اولويت

اين ناشر از کتاب کودک به عنوان آخرين اولويت و اولين قرباني سبد خريد خانواده ها ياد مي کند و ادامه مي دهد: متاسفانه خانواده ها هر زمان که پول کم مي آورند در مرحله اول کتاب کودک را از سبد خريدشان حذف مي کنند، در حالي که اين يک نياز اساسي براي تربيت روح و روان فرزندانشان است.